In 2019 kwam het Klimaatakkoord tot stand. Belangrijkste doel is dat Nederland in 2030 minimaal 49% minder CO2 moet uitstoten dan in 1990. Ook staat er in het akkoord dat er in 2030 35 terrawattuur (TWh) aan groene stroom moet worden opgewekt, dat is 35 miljard kilowattuur (kWh). En in dat jaar moeten 1,5 miljoen woningen van het aardgas af moeten zijn. We hebben het in dat verband over de energietransitie.
Woonlastenneutraal
De kosten van de verduurzamingsmaatregelen mogen in principe niet hoger zijn dan de besparing op de energierekening, zo is in het Klimaatakkoord afgesproken. Dit wordt woonlastenneutraal genoemd.
Om beter zicht te krijgen op energiearmoede is het niet alleen van belang naar de betaalbaarheid van de energierekening te kijken, maar ook naar de kwaliteit van de woning en in hoeverre de bewoners in staat zijn deze te verduurzamen. Er zijn twee groepen te onderscheiden die in een slecht of matig geïsoleerd huis wonen maar daar niet zelf iets aan kunnen doen: huurders, omdat zij voor verduurzaming afhankelijk zijn van de verhuurder; en eigenaren van een energieslurpend huis die onvoldoende eigen vermogen of leencapaciteit hebben om zelf grote investeringen te doen. Er zijn genoeg huishoudens die het energiezuinig maken van hun woning wel kunnen betalen, maar daar als huurder niet over kunnen beslissen. Uit de gegevens van het energiearmoede-onderzoek van TNO blijkt dat het opgeteld gaat om bijna de helft (48%) van alle huishoudens in Nederland, die dus in een slecht geïsoleerd huis woont dat ze niet op eigen kracht kunnen verduurzamen.
Het verduurzamen van de gebouwde omgeving en de transitie van fossiele brand- en grondstoffen naar een duurzame energiehuishouding is dan ook veel meer dan een technische innovatie. De vraagstukken op sociaal gebied zijn minstens zo belangrijk.
Stijgende energieprijzen
Een deel van die 48% huishoudens konden tot voorkort hun energierekening nog wel betalen, maar zij komen door de stijgende energieprijzen alsnog in betalingsproblemen.
De energienota is in een jaar tijd liefst 86 procent hoger geworden. Een huishouden met gemiddeld verbruik betaalt daardoor maandelijks 110 euro meer aan gas en licht, meldt het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) op basis van nieuwe cijfers. Dit is ronduit rampzalig voor lage inkomens. Mensen die in een slecht geïsoleerd huis wonen, worden extra hard getroffen.
Er zijn grote verschillen hoe hard huishoudens geraakt worden door de stijgende energieprijzen. Huishoudens met een langjarig contract dat nog even doorloopt, hebben hier minder last van. Wel wordt iedereen getroffen door de hoge inflatie, die voor het grootste deel veroorzaakt wordt door de gestegen energietarieven.
